Architektura tatarska i turecka
Najstarsze zabytki architektury Krymu to ocalone budowle typowe dla kultury Orientu. Obecność Tatarów na Krymie sięga początków XV wieku, kiedy to w dzisiejszym Starym Krymie założyli swój własny Chanat. W ciągu kolejnych trzech stuleci kwitła tatarska architektura, wznoszone były meczety, medresy (islamskie szkoły religijne), teke ( siedziby derwiszów), łaźnie tureckie (zachowały się m.in. w Eupatorii), fontanny, diurbe (mauzolea) czy karawanseraje, czyli miejsce postoju karawany z pomieszczeniami dla podróżnych. Dziś można im się przyjrzeć min. w Bielogorsku.
Budowle, które dziś możemy oglądać pokazują nam bogactwo świata chanów krymskich, specyfikę architektury islamu, odmienność kulturową sztuki tatarskiej i tureckiej oraz jej niezwykle wysoki poziom estetyki.
Najstarsze świadectwa obecności Tatarów, które spotkasz w Starym Krymie to ruiny meczetu Mameluk Bej Barsa z 1288 r. oraz Meczetu Uzbeka z 1314 r. zbudowanego na cześć chana Uzbeka.
Meczet Uzbeka jest najstarszą islamską budowlą na Krymie. Przedstawia interesujący przykład muzułmańskiej sakralnej architektury. Jako że w
czasach świetności Wielkiej Ordy zakładane były również osady seldżuckie, w architekturze meczetu można odnaleźć elementy sztuki seldżuckiej, podobne
do tych, które możesz zobaczyć w tureckiej Anatolii. Do południowej części meczetu przylega jeszcze medresa - budynek duchownej uczelni wyższej.
Miejsce, które zabierze Cię wprost do komnat chanów krymskich, jest Bakczysaraj. Przeniesiona ze
Starego Krymu do Bakczysaraju stolica chanów jeszcze pełniej ilustruje charakter architektury Tatarów Krymskich. Bakczysaraj pełnił swą stołeczną role od początku XVI wieku aż do roku 1783, w którym
Rosja przyłączyła Krym do swoich granic. Ze starej zabudowy zachował się Pałac chanów krymskich oraz ciąg wąskich i krętych średniowiecznych uliczek. W Bakczysaraju będziesz mógł/
mogła kroczyć ścieżkami, które niegdyś przemierzali chanowie, odwiedzisz pokoje, w których przyjmowali swych gości, podziwiać ogrody, w których odpoczywali, a także zobaczyć miejsca tak odmienne od kultury zachodu jak Harem. Będziesz mógł/mogła
zachwycić się pięknem Wrót Poselskich, Złotej Fontanny czy wyrzeźbionej w marmurze Fontanny Łez, którą opiewał Aleksander Puszkin w poemacie "Fontanna Bakczysaraju".
Charakterystyczny jest przestrzenny plan kompleksu pałacowych budynków, który ściśle związany jest z tatarsko-mongolską kulturą. Także specyfika islamu oraz położenie geograficzne pałacu wpłynęły na rozmieszczenie poszczególnych budynków, ich elementy architektoniczne oraz wystrój wnętrz.
W zespole pałacu zachowały się również Wielkie Meczet Chański, cmentarz chanów, Łaźnia Żółtej Piękności oraz kompleks diurbe (mauzoleów).
Choć sztuka tatarska i turecka była niegdyś licznie prezentowana, pod władzą Rosji jej znaczenie podupadło. Ludność została zmuszona do przesiedleń, budynki, meczety, oraz inne posiadłości tatarskie były burzone lub przebudowywane. Obecnie architektura tatarska przy pomocy środków finansowych oraz projektów z Turcji i Bliskiego Wschodu przeżywa odrodzenie, zwłaszcza w przypadku wznoszenia nowych lub restauracji starych meczetów.
Wirtualna podróż po Pałacu Chanów
Pierwszym punktem naszej wycieczki jest Główny plac Pałacu >>