Eastway.pl

Najstarsze ślady obecności człowieka na Krymie, pochodzące sprzed około 100 tys. lat (okres paleolitu środkowego, tak zwana kultura mustierska), znaleziono w jaskiniach Kiik-Koba i Czokurcza. Najstarszymi znanymi budowlami na półwyspie są menhiry skielskie w pobliżu wsi Skiela, datowane na przełom III i II tysiąclecia p.n.e. Pierwszym znanym ludem, który zamieszkiwał Krym byli Kimeryjczycy. Większość badaczy twierdzi, że był to lud tracki, należący do grupy wymarłych ludów indoeuropejskich. Kimeryjczyków łączy się z dwiema kulturami, które archeologowie wyodrębnili na Krymie - kulturą katakumb ( XX-XV w. p.n.e) i kulturą kyzył-kobińską (700-600 r. p.n.e.).

Ostatnie ślady obecności Kimeryjczyków na Krymie, pochodzące z VI w. p.n.e., znaleziono w Górach Krymskich. Autochtonami, tyle że zamieszkującymi góry i Południowe Wybrzeże Krymu, byli także Taurowie, zaliczani do ludów irańskich. Ostatnie wzmianki o tym ludzie pochodzą z czasów podbojów Attyli. Wtedy to ostatni uciekający przed Hunami Scytowie schronili się w osadach Taurów w górach.

Pierwszymi najeźdźcami Krymu byli Scytowie. Członkowie tego ludu pochodzenia irańskiego dali sie poznać jako znakomici wojownicy. Scytowie krymscy osiągnęli wysoki poziom kultury materialnej, o czym świadczą znaleziska w odkrytym w 1830 r. kurhanie Kul-Oba koło Kerczu. Obyczaje tego ludu były niezwykle surowe. W religii ważną pozycję zajmował bóg wojny.

Kolejnymi władcami Krymu byli Sarmaci, znakomici wojownicy, wprawianymi w wojenne rzemiosło już od dzieciństwa. Charakterystyczną cechą społecznych stosunków w sarmackich plemionach była ważna rola kobiety w społeczności. O wierzeniach Sarmatów wiadomo niewiele. Prawdopodobnie oddawali cześć słońcu i ogniowi.

W VI w p.n.e. pojawili się na Krymie pierwsi koloniści greccy. Przybyli oni z Miletu, poszukując ziem nadających się do uprawy zboża. Na Krymie ukształtowały się dwa główne ośrodki kolonizacji greckiej. Starszy z nich, zwany Bosforem Kimeryjskim, uformował się na wschodzie, na Półwyspie Kerczeńskim. Na zachodzie Krymu powstał młodszy ośrodek kolonizacji, nazwany Chersonezem Taurydzkim. Wkrótce kolnie zaczęły sie przekształcać w odrębne miasta-państwa (polis).
Pierwsze na Krymie Państwo w pełnym znaczeniu tego słowa powstało w 480 r. p.n.e. Monarchia ta, nazwana Bosforem lub Królestwem Bosforańskim, była federacją greckich koloni na półwyspie Kercz. Bosfor rozwijał się bardzo szybko dzięki eksportowi zboża i ryb do Grecji. Później ważną rolę zaczęło odgrywać bosforskie rzemiosło.

Najwybitniejszym w dziejach starożytnego Krymu był, rządzący Bosforem od 108 r. p.n.e., Mitrydates VI Eupator. Mitrydates zmienił swoje niewielkie państwo w potęgę zagrażającą interesom Rzymu na wschodzie. Był człowiekiem wszechstronnie uzdolnionym, przyrodoznawcą (odkrywcą licznych odtrutek na trucizny), poliglotą (znał prawdopodobnie 25 języków), wybitnym wodzem, mecenasem nauki i sztuki, człowiekiem ambitnym, lecz o zmiennym charakterze. Po przegranych wojnach z Rzymem, zdradzony przez najbliższych, Mitrydates zażył truciznę, nie otruł się jednak gdyż podtruwano go już od dawna i jego organizm był uodporniony. Zginął przebity mieczem przez swojego sługę. Cyceron nazwał Mitrydatesa największym wodzem, z którym Rzym toczył wojnę.

Państwo Bosfor istniało ponad 900 lat, do czasów najazdu, germańskiego ludu, Gotów w latach 253-255. W III w. większość Gotów (Ostrogoci) opuściła Krym pod naporem Hunów. Pozostali jedynie mieszkańcy kilkunastu wsi w Górach Krymskich. Ostatnie świadectwa obecności Gotów na Krymie pochodzą z XVIII w. To, że Goci przetrwali najdłużej na Krymie, skłoniło Adolfa Hitlera do przygotowania planu niemieckiej kolonizacji Krymu, który po zdobyciu przez Niemców, miał nazywać się Gothengau.
Równocześnie z Gotami przybyli na Krym Alanowie - odłam ludu Sarmatów. Przypisuje sie im założenie Sudaku oraz skalnego miasta Czufut-Kale. W drugim z tych ośrodków miejskich św.Cyryl i Metody ochrzcili Alanów w 860 r.

Około 370 r . na Krym wtargnęli Hunowie, rozbijając doszczętnie związki plemienne Alanów i Gotów, a także niszcząc wszystkie miasta oprócz Chersonezu
i Bosforu. Na przełomie V i VI w. Bizantyńczycy opanowali Bosfor i próbując usunąć Hunów z półwyspu, zaproponowali im udział w wyprawie przeciw Persji.
Hunowie nie przyjęli jednak propozycji. Dopiero po 533 r. wojskom Justyniana udało się wyprzeć Hunów na stepy.

Idź do Średniowiecze >>