Gurzuf
Gurzuf leży 16 km na wschód od Jałty w dolinie rzeki Awindy. Gurzufski amfiteatr to jedno z bardziej malowniczych miejsc wschodniego skraju Wielkiej Jałty. Od zachodu wznosi się Nikicki Grzbiet, na północy Babugan-Jajła zaś na wschodzie Aju-Dah (565 m, z tatarskiego Góra-Niedźwiedź). Masyw Aju-Dah, zbudowany z diabazu, porasta bogata roślinność, m.in. dęby, klony, graby, jesiony oraz drzewa terpentynowe. Zachowały się też pozostałości budowli obronnych, kultowych i mieszkalnych z okresu średniowiecza. Wybrzeże zatoki Gurzuf wygina się w szerokim łuku od góry Aju-Dah na wschodzie do Przylądka Mart'yan na zachodzie. Charakterystyczna sylwetka tej góry i widok na plażę z dwiema skałkami - wysepkami stały się swoistym uosobieniem krymskiego pobrzeża.
Legenda mówi, że dawno temu, w miejscu gdzie jest dzisiaj góra Aju-Dah, żyły niedźwiedzie. Pewnego razu piękną dziewczynę w małej łódce złapał na morzu sztorm. Niedźwiedzie uratowały ją i dały jej schronienie. Wkrótce misie bardzo się do dziewczyny przywiązały a jeden z nich zakochał się w niej. Razem żyło się im bardzo szczęśliwie. Ale pewnego razu pojawił się w tej krainie piękny młodzieniec i dziewczyna zakochała się w nim szybko - był pierwszym człowiekiem, którego ujrzała po tym okropnym sztormie. Wkrótce oboje pożeglowali z wybrzeża statkiem. W tym czasie kochający dziewczynę niedźwiedź postanowił przerwać ich znajomość i zabrać ją ze sobą z powrotem. Zaczął pić morską wodę, żeby statek zatrzymał się i osiadł na dnie.
Pił wodę i płakał, a im więcej pił tym stawał się większy. Wkrótce stał się wielki jak góra i zdałł sobie sprawę, że wypicie morza jest niemożliwe. To było jego największe zmartwienie. Od łez misia morze stało się słone. A na brzegu stoi od tego czasu kamienny niedźwiedź i wzdycha do swej ukochanej...
W centrum Gurzufu leżą ruiny starej twierdzy (VI w. n.e.) z czasów Justyniana I, zniszczonej w XIII w. przez Tatarów i odbudowanej w XIV w. przez Genueńczyków, która ponownie padła pod naporem Turków w wieku XV. U stóp tej twierdzy leżało bizantyjskie miasto Gorzuwity, a potem w XIV-XV w.
genueńska faktoria handlowa. Piękno Jurzufu (takiej nazwy używano w XIX w.) uwiecznił w swoich wierszach Puszkin, goszczący tutaj jesienią 1820 roku. Pracował nad poematem "Jeniec Kaukazu" i napisał cykl wierszy o Taurydzie. To właśnie tutaj,
w Gurzufie, powstała idea napisania długiego poematu "Jewgienij Oniegin". W domu należącym do księcia Ryszela, gdzie zatrzymał się poeta, otwarto muzeum Puszkina.
Jego imieniem nazwano także skałę i grotę na wybrzeżu. Pięć lat później Krym odwiedził Adam Mickiewicz. Krajobrazy krymskie zainspirowały poetę do napisania "Sonetów Krymskich". Nazwisko innego wielkiego pisarza, Antoniego Czechowa, również związane jest z Gurzufem. W 1900 r. pisarz kupił dom, w którym pisał sztukę "Trzy siostry". Obecnie znajduje się tu dom twórczości malarzy, założony przez Korowina. Korowin był malarzem i pozostawił po sobie obrazy przedstawiające Jałtę, Gurzuf, Sewastopol i Bakczysaraj.
Jest też w Gurzufie sporo miejsc związanych z przebywaniem innych sławnych ludzi, np. skała Szalapina, gdzie artysta ten bardzo lubił śpiewać.
Miasto składa się z trzech części. Centralna zaczyna się wąskim pasem od morza między skałą
Genoese a strumieniem Arunda i kończy się Wzgórzem Balgotur. Nad morzem leży stara dzielnica mieszkaniowa z maleńkimi, wijącymi się uliczkami. Nowa część miasta położona jest stosunkowo wyżej. Na wschód od skały Genoese znajduje się obóz młodzieżowy Artek. Pięć obozów tworzy razem jedno dziecięce miasteczko. Na Przylądku Suuk-Su, na prawo od skały Genoese leżą obozy: Cyprysowy i Lazurowy. Obóz Przybrzeżny rozciąga się za Przylądkiem Suuk-Su, a niedaleko Góry Niedźwiedziej leży Obóz Morski. Na zboczu powyżej wznosi się Obóz Górski.
dzieje Gurzuf
Oblicze kurortu tworzyły różne epoki. W połowie XIII w. warownia Gurzuf powiększała się, a dookoła niej wyrastały domy i zamki. W tym samym wieku miasto zostało zniszczone przez Chazarów. Nowy właściciel miasta, Genoese ulepszył fortecę. Gurzuf tak często zmieniał właścicieli, że nie był w stanie utrzymać dawnej chwały i w XV w. stał się małą, niewiele znaczącą osadą. Na początku XIX w. Gurzuf stał się własnością generalnego gubernatora Noworosyjska - księcia de Richelieu, który wybudował dwupiętrowy budynek z belwederem w parku. W 1812 r. w budynku tym mieszkał poeta Aleksander Puszkin. W 1880 r. Gurzuf przeszedł na własność przemysłowca Gubonina, jednego z budowniczych kolei do Sewastopola, który otrzymał od senatora Fundukleja i księcia Bariatińskiego ziemie w nadmorskiej części Gurzufu. To on zbudował obecne hotele i sanatoria, parki przystrzyżone na wzór Wersalu, altanki w stylu Arbatu, fontanny.
W jednym z parków otworzył restaurację i otoczył ją fontannami o nazwach: Nimfa, Rachel, Pierwsza Miłość i Muza. Najbardziej wybijającą się jest "Bogini Nocy" lub po prostu "Fontanna Nocy". Główną figurą rzeźby jest kobieta niosąca pochodnię. Obok niej stoją: Morfeusz - Bóg Snu i Eros - Bóg Miłości.
W czasach radzieckich Gurzuf stał się kurortem. Najlepszym miejscem do rozpoczęcia zwiedzania jest Międzynarodowy Obóz Młodzieżowy Sputnik. Po raz pierwszy młodzież przyjechała tutaj w 1959 r. Składa się on z 2 burs i 44 letnich pawilonów, mogących jednocześnie pomieścić 450 osób. W fasadzie jednego z budynków Sputnika jest wielokolorowa mozaika flag różnych państw, z których przyjeżdżali tutaj młodzi ludzie.