Eastway.pl

Mały Meczet Chański miał charakter prywatnego domu modlitwy panującego i korzystał z niego jedynie chan oraz członkowie dynastii Girejów. Wyróżnia się on wieloma ciekawostkami architektonicznymi, w szczególności kopułą "żaglową", zbudowaną ze szczególnie lekkiej cegły. Główny obiekt meczetu to mihrab ozdobiony ładnym ornamentem. Mihrab to nisza w południowej ścianie budynku skierowana w stronę Mekki. W kierunku mihrabu zwrócone są spojrzenia wiernych podczas muzułmańskiego nabożeństwa.

Wyrzeźbiony w kamieniu ornament przedstawia średniowiecznych islamskich teologów, siedem różnych ornamentalnych pasów odpowiada siedmiu poziomom nieba. Nad mihrabem znajduje się witraż ozdobiony szczególnym symbolem - dwoma nałożonymi na siebie trójkątami. Znak ten używany jest w wielu krajach świata, i co ciekawe może mieć przeróżne znaczenia. W tradycji muzułmańskiej nazywany jest "Pieczęcią Sulejmana", a Tatarzy krymscy umieszczają go od najdawniejszych czasów na nagrobkach, w miejscach kultu, na monetach, lub wytworach jubilerskich.

W Małym Meczecie Pałacowym warto zwrócić uwagę na odsłonięte po restauracji w latach 60-tych zdobienia z XVII w. i XVIII w. które wcześniej zostały zamalowane przez Rosjan. Uwagę mogą też przyciągać przedmioty kultowe takie jak namazłyki - dywaniki modlitewne, dzbanki do rytualnych obmyć, świeczniki, amulety.

Kiedy jesteśmy już w kolejnym meczecie chańskim warto dowiedzieć się więcej o strukturze duchowieństwa Tatarów krymskich.
Religią państwową był i jest Islam w odmianie sunickiej. Przedstawicielem wspólnoty muzułmanów krymskich był mufti, który pełnił rolę głowy duchowieństwa. Mufti miał też duże znaczenie w życiu politycznym. To on decydował o tym czy akty prawne mające wejść w życie są zgodne z normami Islamu. Mufti był niezależny od władzy chana, podlegając nie jemu a wyższemu urzędnikowi duchownemu - kalifowi
(tytuł ten od roku 1517 należał do tureckich sułtanów). Decyzje muftia musiały być obowiązkowo wykonane. Jego autorytet był używany przy rozstrzyganiu nawet najbardziej zaciętych sporów między członkami chańskiego rodu, to on przykładowo podejmował ostateczną decyzję w kwestii kto z rodu obejmie jako następny chański tron. Wszyscy zaś pozostali pretendenci musieli podporządkowywać się jego słowu.

Bakczysaraj był religijnym centrum kraju. To tutaj znajdowały się duchowne uczelnie wyższe - medresy, szereg miejsc świętych, i około 30 meczetów. Duchowieństwo nie tylko kształciło tych, którzy pobierali nauki w medresach, ale też udzielało lekcji w maktebach czyli szkołach podstawowych, gdzie nauczano czytania i pisania.
Osobliwością życia religijnego w stolicy chanów były wspólnoty derwiszów czyli członków mistycznych bractw wyznających jedną z doktryn islamu - Sufizm - czyli mistyczno-ascetyczną ścieżkę do poznania Boga. Zdobywali oni wiedzę o rzeczach wiecznych poprzez szczególne rytuały, między innymi wspólne modlitwy oraz taniec. Derwisze mieli w Bakczysaraju kilka monastyrów czyli teke Wyznawcami sufizmu było też kilku chanów.

Cechą charakterystyczną duchownej administracji chańskiej była tolerancja w stosunku do innych wyznań. Wśród ludności krymskiej były oprócz Muzułmanów, grupy Karaimów, Żydów, prawosławnych oraz katolików obrządku greckiego i rzymskiego. Jednak jakichkolwiek faktów prześladowań religijnych nigdy nie zanotowano.

Z Małego Meczetu wracamy ponownie na Dziedziniec Fontann, a z niego po schodach udajemy się do pokojów reprezentacyjne chana >>